Yataklı rulman çeşitleri arasında yer alan döküm gövdeli yataklı paslanmaz rulmanlar hijyenin önemli olduğu gıda endüstrisinde kullanıma sahiptir. Gıda alanında kullanılan birçok makine ve cihazda üstün verim elde etmek adına kullanılmaktadır. Aynı zamanda bazı iş kolları farklı iklim koşullarında çalışmaktadır. Bu koşullara uyum sağlaması gereken rulmanlar tarım makineleri gibi nem ve toza maruz kalınan makinelerin en büyük yardımcısıdır.
Gıda endüstrisi oldukça geniş bir üretim ağına sahiptir. Şekerli gıdalar, süt ürünleri, et ürünleri, dondurulmuş yiyecekler, ambalajlı yiyecekler, alkollü ve alkolsüz içecekler gibi birçok gıda üretim alanı bulunmaktadır. Bu alanlarda kullanılan konveyör, aktarma makineleri, imalat ve yüksek ısıda hazırlanan gıdalarda kullanılan makinelerin insan sağlığına zararsız olması önceliklidir. Makinelerin yüksek buhar, ısı, su ve basınç ortamında çalışması, karıştırıcıların yüksek titreşime maruz kalması ile verimli çalışmasını kolaylaştıracak gıdaya uygun paslanmaz rulmanlar üretilmiştir.
Bilyalı rulmanlar tüm rulman tipleri içerisinde en yüksek devir sayısı sınırına sahiptir. Bu tarz rulmanlarda bilyaların küresel yapısı nedeniyle bilyaların sadece üst noktası halka yataklarına temas etmektedir. Bu nedenle makaralı rulmanlara göre daha az yüzey teması sağladıklarından daha az sürtünme ile daha yüksek devir sayıları elde edilebilir. Radyal boşluğa bağlı olarak, normal çalışma şartlarında eksen konumuna bağlı olarak 8-16 dakika açı altında eğik takılabilirler. Radya ve eksenel yük taşıyabilirler.
Seriler: 61800, 61900, 6800, 6900, 16000, 6000, 6200, 6300, 6400, 680, 690, 600, 620, 630
Oynak bilyalı rulmanlar çift sıralı, dış bilezikteki yuvarlanma yolu iç bükey küre biçiminde olan, parçalarına ayrılmayan rulmanlardır. Bu nedenle açıları ayarlanabilir. Yataklamalarda eksen hatalarından ve eksene göre 4°’ye kadar olan mil esnemelerinden etkilenmezler. İç bileziği geniş oynak bilyalı rulmanlar çekme olarak imal edilmiş millerle takılmaya uygundur.
Eksenel kaçıklıkları telafi edebilme oranı oldukça yüksektir. Radyal yüklere oldukça dayanıklı iken eksenel yükler karşısında çok direnç gösteremezler.
Seriler: 1200, 2200, 1300, 2300
Sadece bir yönden gelen eksenel yükleri taşıyabilirler ve bu nedenle ikinci bir rulmanın yanına monte edilmeleri gerekir. Tek sıralı eğik bilyalı rulmanlar parçalarına ayrılmazlar. En uygun yük dağılımı kuvvet oranları 1 olduğu zaman sağlanır (Fa / Fr =1). Bu rulmanlar temas açıları sayesinde radyal yüklerle birlikte tek yönde büyük eksenel yükleri de taşıyabilir.
Yüksek devirlerde çalışmaya uygundur ve karşıt rulmanlara olan mesafe kısa seçilmelidir. Çünkü milin ısıya bağlı uzunluk değişimleri rulmandaki çalışma boşluğunu etkiler. 15°, 25°, 30° ve 40°’lik açılarda sunulur. Eksenel kaçıklıkları telafi edebilme oranı oldukça küçüktür.
Seriler: 7800, 7900, 71900, 7000, 7200, 7300, 7400
Sadece bir yönden gelen eksenel yükleri taşıyabilirler ve bu nedenle ikinci bir rulmanın yanına monte edilmeleri gerekir. Tasarım tek sıralı eğik bilyalı rulmanlara benzerler fakat bunlardan daha dar bir tasarıma sahiptirler. En uygun yük dağılımı kuvvet oranları 1 olduğu zaman sağlanır (Fa / Fr =1). Bu rulmanlar temas açıları sayesinde radyal yüklerle birlikte tek yönde büyük eksenel yükleri de taşıyabilir.
Yüksek devirlerde çalışmaya uygundur ve karşıt rulmanlara olan mesafe kısa seçilmelidir. Çünkü milin ısıya bağlı uzunluk değişimleri rulmandaki çalışma boşluğunu etkiler. 15°, 25°, 30° ve 40°’lik açılarda sunulur. Eksenel kaçıklıkları telafi edebilme oranı oldukça küçüktür.
Rulmanlar açık, metal kapaklı veya plastik kapaklı olarak üretilir. Plastik kapaklı rulmanlar bakım gerektirmezler ve sonuç olarak oldukça ekonomik yatak düzenlerinin kullanımına olanak sağlarlar.
Seriler: 3200, 3300, 5200, 5300
Eksenel bilyalı rulmanlar mil diskleri,yuva diskleri ile bilyalı kafeslerden oluşurlar. Rulmanlar ayrılabilir parçalardan oluşur ve bu yüzden bilyalı kafes ile yatak diskleri birbirinden bağımsız olarak takılabilirler.
Yüksek eksenel kuvvetleri destekleyebilirler, ancak radyal yüklere maruz bırakılmamaları gerekir.
Seriler: 51000, 52000
Silindirik makaralı rulmanlar ayrılabilir bileziklerle donatılmışlardır, sıkı boşluklar gerektiğinde bile sökme ve çekme işlemleri kolaydır. Makaralar ve yuvarlanma yolları arasındaki çizgisel temas uygun şekle getirilmiş ve kenar gerilimleri bu yolla giderilmiştir, yuvarlanma yolu formlarında bombe mevcuttur. Bu tip rulmanlar bir hayli rijit ve yüksek radyal kuvvetleri sönümleyebilecek özelliktedir.
Yüksek radyal yük şartlarında, aynı ölçülerde makaralı rulmanlar bilyalı rulmanlara oranla daha uygundur. İç bileziği şekline göre ve aksesuar kullanımına göre rulmanların isimlendirmesi yapılır. N, NJ, NU, NUP, HJ, RNU, RN olarak kodlanırlar. Çelik, plastik ve masif kafesli olarak üretilirler. N ve NU tipindeki silindirik makaralı radyal olarak yüklenebilir. Diğer silindirik rulmanlar hem radyal hem de eksenel yükleri karşılayabilir.
Metrik ve inç seri rulmanlar olmak üzere adlandırılırlar. İnç serisindeki rulmanlar özel kodlamalara sahiptir. Metrik serideki rulmanlar 30000, 31000, 32000, 33000 serisi ve özel ölçülerde olabilecek rulmanlardır. Konik makaralı rulmanlar parçalarına ayrılabilirler. Makaralar ve yuvarlanma yolları arasındaki çizgisel temas en uygun şekle getirilmiştir. Kenar gerilimleri bu yolla giderilmiştir, yuvarlanma yolu formlarında bombe mevcuttur.
Konik makaralı rulmanlar eksenel yükleri bir yönde taşıyabilirler. Karşı destek olarak ikinci bir konik makaralı rulman kullanılabilir. Kullanılacak olan rulman serisinin radyal yük miktarına göre seçilmesi gerekmektedir. Isıya bağlı olarak milde meydana gelen uzunluk değişimleri rulmanın çalışması için gerekli olan rulman boşluğunu olumsuz etkiler. Bu nedenle karşıt rulmana olan mesafenin küçük tutulması gereklidir. Rulman boşluğu montaj esnasında karşıt rulmana göre ayarlanır.
“4T” kodlu NTN konik makaralı rulmanlar yüksek performans rulmanlarıdır. Bu rulmanların iç bilezik, dış bilezik ve masura bilyaları özel sementasyon çeliğinden üretilmiştir. Bu şekilde üretilmiş olan ürünler standart sertleştirilmiş çelikten üretilmiş rulmanlara göre %40 daha uzun ömürlüdür. Yüksek yük, darbe ve yetersiz yağlama koşulları altına bile yüksek performans gösterirler.
22000 serisi çift sıra makaralı oynak rulmanlar
Oynak makaralı rulmanlar dış bilezikteki yuvarlanma yolu iç bükey küre biçiminde olan ve parçalarına ayrılmaz rulmanlardır. Bu nedenle rulmanların ayarlanabilir. Mil eğilmelerini ve hizalama kusurlarını telafi ederler. Büyük rulmanlar mukavemet sınırları yakın yüklerde çalıştırıldıkları takdirde yağlama sorunları ortaya çıkabilir. Genellikle dış bilezikte yer alan yağlama kanalı veya yağlama deliği soruna çözüm getirmektedir.
Her iki doğrultuda da yüksek radyal ve eksenel yükleri taşır. Konik ve silindirik iç çaplı tipleri mevcuttur. Konik iç çaplılar adaptör veya manşon ile kullanırlar.